İlgili Makaleler
Sayın Okurlar, biliyorsunuz ben gerçek, gerçekten gerçek nedenden sonuçlara giden aşırı analitik düşünce sistematiğini savunuyorum. (Kendimin de bu savunduğum sistematikte ne kadar yeterli olduğum konusunda kuşkularım var.) Bu yazım, bu sistematiğime ters, “tamamen sonuçlar üzerinden giden ve sadece şu anki tekil ve çok yerel bir sonuca çözüm! katkısı olabilir mi?” üzerine. Eğer ola ki uygulanır ise sadece Silisten’de dile getirilmişti diye belirtilsin yeter benim için. Ve eğer mantıklı bulunur ise (bence mantıklı) (bu da alçak gönüllülüğümün bir ifadesi) üzerine farklı güzergahlar içinde çalışmalar yapılabilir.
Önce veri durumu/sonucu kısaca saptayalım. (Yineliyorum nedenlere girmiyoruz.)
- Şu anda tam kapanmaya geçemiyoruz.
- Tam kapanmaya geçemiyoruz ama zaten ne kadar açtığımız tartışmalı olan okulları en azından yıl sonuna kadar kapattık.
- Okul + turizm nedeni ile servisçi esnafı neredeyse çalışamaz oldu. (Ki bu konuda lütfen tekrar 14 Nisan 2020 tarihli yazıya bakmanızı rica ederim.)
- Kapanamama nedeni ile iş yerleri çalışmaya devam ediyor.
- Doğal olarak özellikle belirli saatlerde toplu taşıma çok yoğun. Çok yoğun hatlardan biri de İstanbul’da Söğütlüçeşme Beylikdüzü Metrobüs hattı.
- Bu hatta şu anda da özel halk otobüsü, minibüs, dolmuş vb zaten çalışmıyor. (Çözüm 6. Maddesi yapılır ise asla hukuki vb sorunlar olmaz bu nedenle bu vurgulama önemli.)
Şimdi gelelim çözüm önerilerime.
- İsteyen servisleri pandemi süresince kamu yönetimi altına alalım.
- Kamu bu servislerin koltuk sayılarını Sağlık Bakanlığının sosyal mesafe kurallarına göre giderlerini karşılayarak azaltsın. (Koltuk sökme gideri kesinlikle çok tutmaz)
- Kamu bu servis araçlarına bedelini üstlenerek İstanbulkart okuyucusu taksın (8. Maddeyi bekleyin lütfen)
- Kamu bu servis araçlarına ücretsiz köprü geçiş okuyucusu taksın.
- Yakıt vb araca özgü giderler yine servisçiye ait olsun.
- Sonra bu servis araçlarını metrobüs hattında kesintisiz Söğütlüçeşme/Beylikdüzü arasında gitme hakkı ile konumlandıralım.
- Özellikle sabah yolcu sayısının az olduğu zamanlarda ilk ana durak/lardan önce kalkış sırasını bu servis araçlarına verelim. Ayrıca bu servis araçları varış ana durağına gittiklerinde de önce kalkış hakkı alsın. Zaten sadece az sayıda oturan yolcu alacakları için kalkışları hızlı olacaktır. Ayrıca ana durakta bu servisler yolcu alırken belediyenin metrobüsleri -şimdi de yapıyorlar- ana durakta daha az sıraya girerek ara duraklara giderler.
- Şimdi hemen diyeceksiniz ki servise neden İstanbulkart okuyucusu taktık. Biz durağa girerken kartı okutuyoruz ve indiğimiz yerde tekrar okutarak belki iade alıyoruz.
- Sayın Okurlar, mesleğim gereği biliyorum ki aşağıda yazacaklarım aşırı basittir bir yazılımcı için. Ve bizde çok iyi yazılımcılar var.
- Yolcu şimdi olduğu gibi durakta kartını okutup geçecek. Kartından ücret düşecek. Kamu emrindeki servis aracına binince kartı bir kez daha okutacak. Kartından bir kez daha düşecek. İşte bu ikinci bedel servisçinin olacak. (Bu bedelden durak sayısı kesintisi yapılmayacak.)
- Yeni kart programı kartın ilk okumadan sonra serviste tekrar okutulduğunu (hatta hangi serviste istenir ise) okutulduğunu algılayacak. Yolcu istediği durakta inip iade noktasına kartını okuttuğu anda ilk okutma bedeli + hak ettiği iade miktarı kartına geri yüklenecek. Bu sayede yolcu her zamanki kadar ücret ödemiş olacak. Araçtaki cihaz ise ne kadar araca özgü okuma yapıldığını zaten raporlayacak. Bundan sonra hangi prosedür ile diğer halk otobüslerine hak edişleri ödeniyor ise ödemeleri yapılacak.
Sonuç;
- Servisçi esnafına bence hatırı sayılır bir gelir olur.
- Kamu en azından tekil ama çok önemli bir hatta sefer sayısını, araç/sürücü yatırımı yapmadan artırır.
- En azından başlangıçta tekil bir hatta araç başı yolcu sayısı nispeten azaltılır.
- Ayrıca belirli saatlerde yolcu sayısı zaten azken kalkış önceliği servis araçlarına verilerek daha çok yakıt tüketimi yapacak büyük araçların daha az hareket etmesi sağlanarak kamu bütçesine bir katkı sağlanabilir.
Bunlar yapılabilir mi derseniz cevabı kesin “evet”. Üstelik aşırı hızlı yapılabilir. “Yapar mıyız?” derseniz, onun cevabını siz verin.
Sinan Çakaloz
İş Analisti
Fotoğraf : Burak K
